De aangifte van de erfbelasting is een complex vraagstuk. Want hoe doe je het precies? Wat is de wettelijke verdeling? En hoe hoog is mijn vrijstelling voor erfbelasting? Dit kan soms best ingewikkeld zijn. Maar in deze blog over de aangifte erfbelasting gaan we deze vragen voor jou beantwoorden.
Wat is erfbelasting?
Erfbelasting is de directe belasting die wordt geheven over de waarde van de erfenis. De erfbelasting is samen met de schenkbelasting onderdeel van de zogenaamde succesiewet. Voor zowel de erf- als schenkbelasting zijn de tarieven en schalen gelijk, echter zijn de vrijstellingen verschillend. Een deel van de erfenis wordt vrijgesteld van erfbelasting, deze grens is een stuk hoger dan bij schenking. Over het overige bedrag moet wel erfbelasting betaald worden.
Hoe doe ik aangifte erfbelasting?
De belastingdienst stuurt een brief waarin staat vermeld of de erfgenamen aangifte erfbelasting moeten doen. Deze brief wordt naar één van de erfgenamen gestuurd; meestal is dit de partner of het oudste kind van de overledene. In de brief staat beschreven hoe en wanneer de aangifte moet worden gedaan. Indien je geen brief hebt ontvangen, maar wel meer erft dan de vrijstelling, is het van belang het aangifteformulier op te vragen bij de Belastingdienst. Dit is mogelijk door naar de Belastingtelefoon te bellen: 0800 – 235 83 54.
In principe moet de aangifte door iedere erfgenaam gedaan worden, echter blijkt dit in de praktijk vaak niet zo handig. Daarom is er vaak één erfgenaam die namens alle erfgenamen de afwikkeling van de erfenis regelt. Het is ook mogelijk dat in het testament van de overledene staat beschreven dat de aangifte door een executeur of notaris moet worden gedaan.

Welke gegevens heb ik nodig voor aangifte erfbelasting?
Er zijn een aantal gegevens nodig om de aangifte van erfbelasting succesvol af te wikkelen. Je hebt bijvoorbeeld je Burgerservicenummer, de aangiftebrief en openstaande belastingaanslagen van de overledene nodig. Op de site van de Belastingdienst staan de benodigde gegevens handig opgesomd.
Wanneer moet je de aangifte erfbelasting doen?
De aangifte moet normaliter binnen 8 maanden na overlijden afgehandeld worden. Echter is het soms niet mogelijk om binnen die tijd aangifte te doen. Dit kan komen doordat je bijvoorbeeld de keuze hebt gemaakt om het gehele jaar de fiscale partner van de overledene te blijven. Daarom kun je bij de Belastingdienst 5 maanden uitstel voor de aangifte erfbelasting aanvragen. Het eerste verzoek op uitstel wordt altijd goedgekeurd.
Houd er wel rekening mee dat deze aanvraag vóór de normale inleverdatum aangevraagd moet worden. De goedkeuring wordt meestal binnen 3 weken na aanvraag bevestigd.
Moet ik een voorlopige aanslag opvragen?
Het wordt vaak aangeraden om een voorlopige aanslag op te vragen bij de fiscus. Hierdoor kun je namelijk belastingrente vermijden of beperken. Na het verstrijken van de 8 maanden is de rente, die de belastingdienst rekent, over de te betalen erfbelasting namelijk meteen van kracht.

Wat is de wettelijke verdeling bij erfrecht?
Sinds 1 januari 2003 staat in de wet beschreven dat voor echtparen met kinderen die geen testament hebben opgesteld, de wettelijke verdeling van kracht is. Dit betekent dat de langstlevende echtgenoot automatisch eigenaar wordt van de bezittingen uit de nalatenschap. De echtgenoot en kinderen van de overledene zijn echter wel voor gelijke delen erfgenaam. De langstlevende ouder krijgt dus een schuld op de kinderen terwijl de kinderen een vordering hebben op de langstlevende ouder.
Aan de vordering kan een rente gekoppeld worden, deze rente hoeft niet per sé uitbetaald te worden. De maximale samengestelde rente die de belastingdienst accepteert is 6%. De langstlevende en de kinderen kunnen zelf een keuze maken of en welke rente toegepast moet worden. Indien hier slimme keuzes in worden gemaakt, kan dit gunstig uitpakken voor de erfbelasting. Pas nadat de langstlevende ouder overlijdt, ontvangen de kinderen hun erfdeel.
De wettelijke verdeling en het betalen van erfbelasting
Bij de wettelijke verdeling kan de erfbelasting door de langstlevende ouder, voor de kinderen, betaald worden. Dit vermindert meteen een deel van de schuld op de kinderen. Indien de erfenis hoofdzakelijk uit een woning bestaat, is het soms moeilijk voor de ouder om de erfbelasting voor zowel zichzelf en de kinderen te betalen. Hiervoor kun je een aangifte uitstel aanvragen.
Hoeveel erfbelasting moet ik betalen?
Alle erfgenamen hebben de mogelijkheid om een X bedrag belastingvrij te erven. De hoogte van deze vrijstelling hangt af van je relatie tot de overledene. In onderstaande tabel staan de hoogtes van het vrijgestelde deel eenvoudig weergegeven.

Erf je meer dan het vrijgestelde bedrag? Dan wordt het overige bedrag belast met erfbelasting. In onderstaande tabel zijn de belastingpercentages te zien.

*Voor het erven als ongehuwd samenwonend partner zijn wel enkele voorwaarden verbonden, om beroep te kunnen doen voor de tarieven 10%/20%. Zo moet je bijvoorbeeld minimaal 6 maanden op hetzelfde woonadres staan ingeschreven.
Betreffende het ondernemingsvermogen is er een 100% vrijstelling van erfbelasting tot een waarde van €1.119.845,-. Voor de overige waarde geldt een vrijstelling van 83%. Het partnerpensioen is ook vrijgesteld van erfbelasting. Echter wordt dit wel in mindering gebracht voor de vrijstelling van €671.910,-.
Conclusie voor de aangifte, afwikkeling en vrijstelling van de Erfbelasting
De meeste mensen willen (logischerwijs) graag zo weinig mogelijk erfbelasting betalen. Om de juiste keuzes te kunnen maken is het van belang om de fiscale gevolgen op een rij te zetten. Hierbij moet ook het gemak van het afwikkelen van de nalatenschap in acht worden genomen.
Hopelijk heeft deze blog je geholpen om kennis en bewustwording te verkrijgen over belastingen ten gevolge van nalatenschap. Wil je advies hebben over de aangifte erfbelasting en afwikkeling van jouw erfenis? Dan kun je natuurlijk altijd contact met mij opnemen.